De vraag in elke mediatraining

De journalistieke overval is zo langzamerhand gemeen goed geworden en een genre op zich. Voor tv-makers makkelijk te maken en het scoort altijd. In bijna elke mediatraining is het dan ook een gespreksonderwerp. Veel deelnemers willen weten hoe je het beste op een overval kunt reageren. Recent viel het BNN-programma #Boos binnen bij het Hoornbeeck College in Amersfoort, een christelijke school. Vanwege de afwijzing van een niet-christelijk meisje. Veel gedoe en publiciteit vervolgens – vooral op internet.  Het Reformatorisch Dagblad vroeg hierover het advies van twee mediatrainers, onder wie ondergetekende.  Iedere mediatrainer heeft zo zijn eigen invalshoek. Als je naar de BNN-video kijkt (hiernaast een korte versie) dan is er een aantal zaken dat opvalt.

‘Uit die camera!’
Nog altijd wordt de fout gemaakt om op hoge toon te eisen dat de camera uit moet. Onhandig, want dat wordt gegarandeerd uitgezonden. Is mooi materiaal en wekt bovendien de indruk dat er iets te verbergen is. Nooit doen dus. Blijf rustig en ga in gesprek. Verwijs naar degene die de woordvoering doet en blijf dat desnoods herhalen. Verder hoef je uiteraard niets te zeggen.

Sta ze te woord
De BNN-verslaggever wordt vervolgens gelukkig wel soepel doorgeleid naar degene die echt over de kwestie kan spreken, schoolbestuurder Willem de Potter. En die staat de verslaggever gewoon te woord. Heel belangrijk. Geen dichte deuren en geen hand voor de camera.

Top
De Potter is sociaal vaardig, gaat ontspannen in gesprek, oogt sympathiek en is vooral zichzelf. Hij staat daarbij voor de zaak. Ja het meisje is afgewezen omdat ze niet-christelijk is. Past niet bij de identiteit van de school. Daar is hij helder over en hij verschuilt zich niet. Sterk.

BNN-bezoekt-Hoornbeeck-College-artikel

Tip
De Potter laat zich wel verleiden om overal op in te gaan. Wat hij zich niet realiseert op dat moment is dat er nog flink in het gesprek zal worden geknipt. De verslaggever zal het zo negatief mogelijk willen neerzetten. Realiseer je altijd dat dit een ‘mediagesprek’ is.
De tijd is beperkt en je zult snel to the point moeten komen. Bij een overval is het daarbij zaak dat je je beperkt tot de essentie. In dit geval de reden van de afwijzing van het meisje.
Zeg dus hoe het zit, blijf dat herhalen en laat je niet verleiden tot het bewandelen van zijpaden. Blijf bij de kern van de kwestie. Het vergroot de kans dat in elk geval ook jouw kant van het verhaal goed wordt belicht. Wat hier wellicht nog had gekund is dat De Potter het breder had getrokken. Het is de vrijheid van elke school om te bepalen wie wordt toegelaten en hij  had het positief kunnen ombuigen. Door die strenge toelatingseisen behoren we wel tot een van de beste scholen van Nederland.

Koffie?
Je kan het natuurlijk proberen. Tijd winnen door koffie aan te bieden en dan te zeggen dat je zo terug bent. Maar dat is doorzichtig en een slimme verslaggever zegt dan dat ie wel even met je meeloopt. De camera draait intussen gewoon door en het wordt alleen nog maar ongemakkelijker. Vermijd het en zorg dat de verslaggever zo snel mogelijk met de juiste persoon spreekt. Je wilt er tenslotte zo snel mogelijk vanaf.

Mediabewustzijn
Wat deze kwestie nog maar weer eens duidelijk maakt is dat er binnen veel organisaties onvoldoende bewustzijn is dat zaken mediagevoelig kunnen zijn. Social media maken het heel makkelijk om media-aandacht te genereren. Boze consumenten – en in dit verband een afgewezen scholier – grijpen al snel naar Twitter en Facebook als uitlaatklep. Niet voor niets hebben grote bedrijven daarvoor hele afdelingen webcare opgetuigd die proberen negatieve berichten zo snel mogelijk offline te krijgen en kwesties op te lossen.

Be good and tell it
In principe hoeft het niet moeilijk te zijn. Sta te woord, leg uit, licht toe, wees klip en klaar en schaam je niet (aangenomen dat er niets is om je voor te schamen). Sta kortom voor de zaak! Be good and tell it, zoals het oude PR-adagium luidt.

Leo de Later


Zie op ook het artikel in het blad Communicatie met mijn tips voor de overval door Rutger Castricum van PowNed.